[ Pobierz całość w formacie PDF ]

chwytali je Rzymianie, lubili druidowie i kap³ani celtyccy, szukaj¹cy chciwie nowych sposo-
bów oS
lepienia i ujarzmienia ludu. Rozumiano przez ten wielki period zupe³n¹ rewolucj¹
S
wiata, czyli powrót ziemi, gwiazd i wszystkich cia³ niebieskich na te¿ same miejsca, do tych-
¿e samych punktów, z których pierwej wyruszy³y. Nie oznaczono wprawdzie ze S
cis³oS
ci¹,
jak d³ugiego czasu potrzebowa³ S
wiat do odbycia takowych obiegów: niektórzy rachowali
tylko piêæ tysiêcy lat, inni tysi¹ce i miliony wieków; wszak¿e zgadzano siê powszechnie,
34
i¿ po up³ynieniu wielkiego periodu, z nowym rokiem i S
wiat ca³y mia³ siê odnowiæ, czyli nie
tylko odrodziæ z tymi, jakie posiada³ niegdyS
, w³asnoS
ciami i dzia³aæ pod³ug tych¿e samych
jak dawniej praw, ale tym¿e samym porz¹dkiem, pod tym¿e samym kszta³tem i w podobnych
okolicznoS
ciach. Ci¿ sami ludzie mieli na powrót przyjS
æ na ziemiê, pêdziæ ¿ycie przesz³emu
zupe³nie podobne i zaj¹æ w spo³eczeñstwie te¿ same miejsce, jakie dawniej zajmowali. Rok
periodyczny dzieli³ siê na pory; i tak zima jego by³ potop, latem po¿ar ziemi etc. etc. Lucre-
ce: De la nature des choses, traduit par La. Grange, tome premier, pag. 341.
419-420
...Stygn¹c poma³u,
Od twierdzeñ nadto górnych zeszli do mora³u.
 Od twierdzeñ nadto górnych , to jest od rozumowañ tycz¹cych siê ¿ycia fizycznego ludzi
i budowy S
wiata,  zeszli do mora³u , czyli do moralnej filozofii Epikura, którego has³em by³o:
Rozkosz s¹dzê byæ dobrem najwy¿szym cz³owieka. W nastêpnych wierszach zawarte s¹ g³Ã³w-
ne zasady jego nauki.
449 MyS
l i cia³o umieszczone S
cis³o.  Communibus inter se radicibus haerent. Lucr.
De rerum natura, l. III. 326.  MyS
l , mens, u £acinników bardzo czêsto zamiast: dusza.
453-4
Tak siê spokojnie z³o¿y z przodkami po spo³u,
Jak gdy po walnej uczcie wstawa³by od sto³u.
Porównanie, tylekroæ przez ró¿nych poetów naS
ladowane, pierwszy raz podobno od Lukre-
cjusza u¿yte:
Cur non ut plenus vitae convivaa recedis
Aequo animogue capis securam, stulte, guielem? etc.
(De rerum natura, III, 952).
463-4
Prometeusz, kszta³t bogów ulepiwszy z gliny,
Kradzionym ogniem onej rozrusza³ sprê¿yny.
Prometeusz, syn Japeta, ulepiwszy z gliny postaæ na wzór kszta³tu bogów, o¿ywi³ j¹ ogniem
z nieba ukradzionym. Epimeteusz, brat jego, podobnym sposobem ma³py ( ni¿sze stopiniem
koczkodany ) utworzy³. Zreszt¹ bajkê tê rozmaicie opowiadaj¹ poeci i mitologowie.
Ob. Hezjod, Roboty i dni, w. 60; Owidiusz, Metam. I, 82; Horat.. Od. I, 16.
475-6
Komu on (obelisk) wystawiony, S
wiadczy napi³ ryty:
 Wnuk Dijony dla czwartej wystawi³ Charyty.
Dijona, wed³ug niektórych poetów matka Wenery; wnukiem jej by³ Kupido. Charty boginie
wdziêków, towarzyszki Wenery: Talia, Aglae, Eufrozyne. Poeta Zofi¹ Potock¹, na której
pami¹tkê obelisk ten wystawiony, nazywa czwart¹ Charyt¹. Hr. de Lagarde tak te wiersze
wyt³umaczy³:
Sur la base on lira: L amour 1»offre a Sophie.
479
Nie inne w ka¿dym boku strzeg¹ca rozmiary. Maj¹ca te¿ same rozmiary w ka¿dym boku,
czyli wszystkie boki równe.
480
Takiej dla Cesteusza Rzym pozwoli³ stary.
35
W dawnym Rzymie na pami¹tkê wielkich mê¿Ã³w stawiano kolumny i obeliski; s³awniejsze
miêdzy innymi s¹: Duiliusza, Cestiusza etc.
501-2
Ogromna kaskada,
Któr¹, od siebie wiêksz¹, Kamionka wypada.
Rzeczka Kamionka rozszerzonym korytem spada w kszta³cie kaskady, jest wiêc przy ujS
ciu
wiêksz¹ od siebie, od swego zwyczajnego koryta.
504
Wziête, pos³uszna nimfa dope³nia rozkazy.
Nimfa wodna, zamiast woda; pos³uszna rozkazom, zachowuj¹ca bieg i kierunek, jaki jej
nadaæ chciano.
505 I mimo praw swej równi: to jest równowagi, do której woda uk³adaæ siê musi.
507
Kto gajów tuskulañskich smakowa³ och³ody.
Tusculum, dziS
Frascati, miasteczko niedaleko Rzymu, w przyjemnym po³o¿eniu, wS
ród
wzgórków, gaików, i równin; niegdyS
dziedzictwo Cycerona.
508
Kto uwieñcza³ Tyburu spadaj¹ce wody.
Tybur, dziS
Tivoli, rozkoszna we W³oszech okolica, ws³awiona pieS
niami Katula, Horacego
i Pro.percjusza. Rzymianie dawni po trudach publicznego ¿ycia lubili dla spoczynku do Ty-
buru odje¿d¿aæ i tam lato przepêdzaæ. Niedaleko miasta rzeka Anio nag³ym i gwa³townym
spadkiem formuje kaskadê, podobno najpiêkniejsz¹ w Europie.  Uwieñczaæ wody spadaj¹-
ce , z. chwaliæ; tak w Pow¹zkach (str. 41, w. 7):
...domek wielce mi³y,
Wart, by go lepsze rymy od moich wieñczy³y.
509
Kto straszne Pauzylipu przebywa³ wydro¿e.
Pauzylipe, góra niedaleko Neapolu, znaczy z greckiego  koniec smutku ; jako¿ przyjemno-
S
ci¹ po³o¿enia i widoków zas³uguje na to nazwisko. R
rodkiem góry skalistej wykuty idzie [ Pobierz całość w formacie PDF ]