[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Białych i Kolorowych, większość i mniejszości, ludność lokalną i imigrantów,
cywilizowanych i dzikusów, lepszych i gorszych itd. Tego typu perspektywa
przyczyniła się już do zbyt wielkiej niesprawiedliwości w świecie.
Podsumowując, dobrze jest przytoczyć tutaj refleksje Johna Rexa do-
tyczące wielokulturowości, odróżniające ją od pojęcia społeczeństwa
pluralistycznego. Wyróżnia on domenę publiczną, w której widoczna jest jedna
kultura dopuszczająca różnorodność między grupami, oparta na równości, rów-
nież w dziedzinach takich jak prawo, polityka, edukacja i ekonomia, oraz
domenę osobistą obejmującą edukację moralną i religię. Wspólna kultura poli-
tyczna domeny publicznej daje równe szanse, natomiast domena prywatna
stanowi z
ródło tożsamości dla ludzi.
Edukacja międzykulturowa to więcej niż uznanie różnic. Nie powinno się
jej ograniczać do studiów z dziedziny kultury  dotyczy ona przede wszystkim
codziennej komunikacji między ludz
mi z różnych grup. Ponieważ ten obszar
badań jest stosunkowo nowy (pojawił się w latach siedemdziesiątych), stanowi
on część edukacji na rzecz porozumienia międzynarodowego, podobnie jak
edukacja na rzecz tożsamości indywidualnej i narodowej, edukacja obywatelska
oraz edukacja na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i ochrony środowiska.
Co więcej, ta forma edukacji akceptuje współzależności między poszczególny-
mi grupami etnicznymi, religijnymi i kulturowymi.
Edukacja międzykulturowa zwraca uwagę na różnorodność kulturową
w życiu codziennym i przynosi zarówno tym, którzy się uczą, jak i tym, którzy
75
TOLERANCJA
nauczają możliwość uzyskania i doświadczenia kompetencji międzykulturo-
wych, tj. postaw i umiejętności wymaganych w wielokulturowym świecie.
PRZYJMIJ DO WIADOMOZ
CI, %7Å‚E:
¼%
" NIE MA DWÓCH TAKICH SAMYCH LUDZI.
" KA%7Å‚DY PROBLEM MO%7Å‚NA ROZWI
ZA
.
" IM BARDZIEJ ELASTYCZNY JEST CZA
OWIEK, TYM MA WI
K-
SZE SZANSE NA SUKCES.
" KA%7Å‚DY DOKONUJE NAJLEPSZEGO SPOZ
RÓD WYBORÓW, JA-
KIE MA W DANYM MOMENCIE.
" PODA
O%7Å‚EM KA%7Å‚DEGO ZACHOWANIA JEST INTENCJA.
" SAM STANIESZ SI
TYM, O CZYM STALE MYZ
LISZ.
" NIE ZAWSZE JESTEZ
W STANIE DECYDOWA
O SAMYM
ZDARZENIU, ALE MO%7Å‚ESZ SAM DECYDOWA
O WA
ASNEJ
REAKCJI NA TO ZDARZENIE.
Bardzo ważne jest zdanie sobie sprawy z tego, że w wielu społeczeństwach
edukacja wielokulturowa nadal oznacza rozwijanie pozytywnych uczuć wobec lu-
dzi Kolorowych i pomija takie zjawiska, jak utajony rasizm Białych czy niemal
Białych społeczeństw. Rasizm został w wielu społeczeństwach zinstytucjonalizo-
wany, a Biali cieszą się wieloma przywilejami, z których często nawet nie zdają
sobie sprawy. Już w 1985 roku w Wielkiej Brytanii, w osiemsetstronicowym ra-
porcie Lorda Swana zatytułowanym Learning for All, sformułowano ideę
demokracji pluralistycznej,  zarówno spójnej społecznie, jak i zróżnicowanej kul-
turowo wraz z zasadami wielokulturowej edukacji dla wszystkich. Zasady te
miały  pomóc uczniom zrozumieć świat, w którym żyją oraz wzajemne zależności
pomiędzy ludz
mi, grupami i narodami . Najważniejszą sprawą w przytaczanym
tu raporcie był fakt, że uznawał on rasizm za sprawę przynależną edukacji  i dla-
tego właśnie warto się nań powołać. Niesłychanie ważne jest zdanie sobie sprawy
(za Anną King, 2003), iż edukacja wielokulturowa/międzykulturowa zajmująca
się też  a może właśnie szczególnie  sprawami utajonymi w danym społeczeń-
stwie, może zbliżyć nas do wymienionego wyżej celu, poprzez:
 uznanie różnorodności grup kulturowych,
 uznanie współzależności grup kulturowych,
76
TOLERANCJA
 umożliwienie poznania i docenienia własnej tożsamości kulturowej i trady-
cji przy jednoczesnym szacunku wobec kultury Innych,
 przygotowanie do aktywnego życia obywatelskiego,
 pomoc w zrozumieniu punktu widzenia innych ludzi,
 ułatwienie współpracy z Innymi,
 zachętę do przeciwdziałania niesprawiedliwości.
Wielokulturowy/międzykulturowy zdecentralizowany program nauczania
w szkole, jak i w instytucjach czasu wolnego  jak zauważył Tulisiewicz (1993) 
powinien zwracać uwagę na: wiedzę (w tym tematykę interesującą dla młodzie-
ży), postawy (tolerancja i niedyskryminacja), umiejętności (w tym nauka
języków i umiejętność podróżowania), wartości (równość i demokracja), i wy-
mianę młodzieży. Wielokulturowe podejście powinno zostać zintegrowane ze
wszystkimi przedmiotami w szkole, a nie stanowić  tematu uczenia się,
a szkoły powinny korzystać w realizacji programów wielokulturowości z do-
świadczenia organizacji pozarządowych. Powinno się również uznać, że
wielokulturowy program nauczania nie stanowi niebezpieczeństwa dla tożsa-
mości narodowej i komponentów skupiających się na zachowaniu narodowego
dziedzictwa i tradycji.
Kończąc ten wątek, chciałabym powtórzyć za Banksem (2000), że jednym
z celów edukacji wielokulturowej jest  pomoc studentom w nabyciu wiedzy
i zaangażowania koniecznych, aby myśleć, decydować oraz podejmować działa-
nia społeczne i obywatelskie . Podejście to jest powszechne w szkołach USA,
gdzie promuje się możliwe do wykonania akcje społeczne, i to już od szkoły
podstawowej (np. akcje skierowane przeciwko powtarzaniu żartów o grupach
etnicznych). Starsi uczniowie i studenci biorą udział we wspólnych przedsię-
wzięciach w swoich społecznościach. Jakoś nadal trudno zgodzić się z tym, że
przedsięwzięcie, które pomaga ludziom o szczególnych potrzebach, a nie jest
skierowane tylko na  dajmy na to  dzieci wietnamskie  ma również wymiar
wielokulturowy. Nawet w bardzo spójnych etnicznie społeczeństwach  jak [ Pobierz całość w formacie PDF ]